حل فعالیت ها و تمرین های درس 7 فارسی نهم

خود ارزیابی صفحه 56 فارسی نهم

۱- چه چیزی پذیرش سختی‌ها را برای حافظ، آسان کرده است؟
پاسخ: امید به آینده بهتر، یکسان نبودن احوال روزگار، وجود رهبر آگاه، توکل به خدا، دعا و خواندن قرآن

۲- انسان عاقل در برابر حوادث و مشکلات زندگی، چگونه باید رفتار کند؟
پاسخ: هیچ گاه غم نمی‌خورد و امیدش را از دست نمی‌دهد و با توکل به خدا و نیایش پروردگارش به همراه تلاش و امید به خدا و خواندن قرآن بر مشکلات پیروز می‌شود.

3-بیت زیر با کدام یک از بیت‌های درس ارتباط بیشتری دارد ؟
پاسخ: غــــواص اگر اندیشه کند کام نهنگ * هــــرگز نکند در گرانمایه به چنگ
گرچه منزل، بس خطرناک است و مقصد، بس بعید * هیچ راهی نیست، کان را نیـست پایان، غـم مخور

گفت و گو صفحه 56 فارسی نهم

۱) غزلی دیگر از دیوان حافظ انتخاب کنید و درباره پیام های آن در کلاس، گفت و گو کنید.
نفس باد صبا مشک فشان خواهد شد / عالم پیر دگرباره جوان خواهد شد
ارغوان جام عقیقی به سمن خواهد داد / چشم نرگس به شقایق نگران خواهد شد
این تطاول که کشید از غم هجران بلبل / تا سرا پرده گل نعره ن خواهد شد
گر ز مسجد به خرابات شدم خرده مگیر / مجلس وعظ دراز است و زمان خواهد شد
ای دل ار عشرت امروز به فردا فکنی / مایه نقد بقا را که ضمان خواهد شد
ماه شعبان منه از دست قدح کاین خورشید / از نظر تا شب عید رمضان خواهد شد
گل عزیز است غنیمت شمریدش صحبت / که به باغ آمد از این راه و از آن خواهد شد
مطر با مجلس انس است غزل خوان و سرود / چند گویی که چنین رفت و چنان خواهد شد
حافظ از بهر تو آمد سوی اقلیم وجود / قدمی نه به وداعش که روان خواهد شد
پیام ها: مژده آمدن بهار و یادآوری این است که بدانیم هر گلی شانس کمی برای زنده ماندن دارد. همه گل ها با هم شکوفا نمی شوند. بلکه به ترتیب شکوفا می شوند. خداوند نیز نعمت را با هم به انسان نمی دهد، بلکه هر کدام را در زمان خودش می دهد.
ما باید قدر زندگی خود را بدانیم و لحظه به لحظه از آن استفاده کنیم. شاعر در غزل به شأن گل اشاره می کند و قدر گل دانستن و ارزش گذاری زمان را توصیه می کند. رفتن به باغ و تماشای گل و بهار از دیگر توصیه های شاعر است و در پایان بیان می کند که ای شنونده شعر و ای کسی که از خواندن و شنیدن غزل لذت می‌بری، بدان که خداوند حافظ را برای تو آفریده است.
برای خداحافظی با او. بیاید که رفتنی می باشد. (یعنی تا وقتی هستیم باید قدر همدیگر را بدانیم و حواسمان به حال هم باشد، چون زندگی خیلی زود می گذرد و یک روز باید با این دنیا خداحافظی کنیم.

نوشتن صفحه 57 فارسی نهم

۱- واژگانی را که نشانه جمع دارند، مشخّص کنید و مفرد هریک را بنویسید.
کنعان = *
گلستان = *
دودمان = *
احزان = حزن
پیروان = پیرو
کشتیبان = *
پایان = *
آزادگان = آزاده

۲- در بیت زیر، قافیه‌ها را مشخّص کنید و سه واژه هم قافیه با آنها بنویسید.

هـــــمای اوج سعادت به دام ما افتد * اگـــــر تو را گذری بر مقام ما افتد
حافظ
پاسخ: واژه‌های هم قافیه: رام، جام، خام، رهام، پدرام، زمام، نمام، شام، بام، گام، وام، نام، مشام و…

۳- بیت زیر، با کدام یک از بیت‌های درس، ارتباط معنایی دارد؟ دلیل ارتباط آن را بنویسید.
عــزیز مصر به رغـــم برادرانِ غیور * ز قـعر چاه، برآمد به اوجِ ماه رسید
حافظ
پاسخ: دور گــــــردون، گــر دو روزی بر مــراد ما نرفـــت * دائمــــاً یکسان نباشــــد حال دوران، غـم مخور
حال دنیا یکسان نیست. گاهی به انسان نعمت می‌دهد، گاهی از انسان نعمت را می‌گیرد. هیچ کار خدا بدون حکمت و فلسفه نیست. حال و زندگی حضرت یوسف (ع) هم یکسان نبود. یکبار اسیر چاه شد، سپس به مصر برده شد و گرفتار زندان گشت، دیگر بار از زندان رهایی یافت و عزیز و حاکم مصر شد.