حل فعالیت ها و تمرین های درس 8 فارسی نهم

خود ارزیابی صفحه 62 فارسی نهم

۱- چرا میهن را به مادر تشبیه می‌کنند؟
پاسخ: چون همانند مادر گرامی، بزرگ و عزیز است و همتایی ندارد. زندگی فرزند وابسته به مادر است، زندگی مردم نیز وابسته به میهن است. فرزند بدون مادر پا به هستی نمی‌گذارد، ملت نیز بدون میهن، وجود خارجی ندارند. میهن و مادر هر دو فرزندان خود را در آغوش می‌کشند.

۲- به نظر شما منظور از دو سویه بودن رابطه مادر و فرزند چیست؟
پاسخ: چون هم مادر، فرزند را دوست دارد و به خاطر فرزند از جان و مال خود می‌گذرد و هم فرزند نسبت به مادر مهر و محبت دارد؛ بنابراین این رابطه دو طرفه است.

۳- یک جامعه همدل چه ویژگی‌هایی دارد؟
پاسخ: اعضای آن یک صدا هستند و با همهٔ تفاوت‌های فکری که دارند، یک دل هستند. اعضای جامعهٔ یکدل با هم، همفکری می‌کنند و برای پیشرفت جامعه برنامه ریزی می‌کنند و به سوی پیشرفت قدم بر می‌دارند.

گفت‌وگو صفحه 63 فارسی نهم

۱- شعری با محتوای همدلی و اتّحاد، انتخاب کنید و درباره آن، گفت وگو کنید.
پاسخ:
بیا تا مـــونس هم یار هم غمخوار هـم باشـیم * انیـــــس جــان غم فرسوده و بیمار هم باشیم

شب آید شمع هم گردیم و بهر یکدگـر سوزیم * شود چون روز دست و پای هم در کار هم باشیم

دوای هم شـــفای هـــم بـرای هم فـدای هم * دل هـــم جــان هم جانان هم دلدار هم باشیم

به هم یک تن شویم و یک دل و یک رنگ و یک پیشه * سری در کـــــار هم آریم و دوش بار هم باشیم

جدایی را نبــاشد زهـــره‌ای تا در میـــان آید * به هم آریـــــم سر بر گرد هم بر کار هم باشیم

حیات یکدگر باشـــیم و بهـــر یکدیگر می‌ریم * گهی خنـدان ز هم گه خسته و افکار هم باشیم

به وقت هوشیاری عقل کـــــل گردیم بهر هم * چو وقت مـــــستی آید ساغر سرشار هم باشیم

برای زنده بودن، برای هم مردن، برای هم خندیدن، برای هم گریستن، برای هم جان دادن، برای هم سوختن، برای هم فدا شدن، برای هم مرهم گذاشتن، برای هم عقل کل شدن و… باعث سر زندگی و شادابی می‌شود. اگر تک تک افراد یک ملت به همین صورتی که در شعر آمده، با هم متحد باشند کسی یارای از بین بردن آن ملت را ندارد.

۲- نمونه‌هایی از همزیستی و همدلی اقوام ایرانی را در کلاس مطرح کنید.
پاسخ: کشور ایران با وجود داشتن قومیت‌های مختلف از جمله ترک، کرد، لر، گیلک، بلوچ و… که هر کدام زبان و آداب و رسوم و فرهنگ خاص خود را دارند و همچنین با وجود پیروان ادیان و مذاهب مختلف در کشور و… تاکنون شاهد هیچ اختلاف قومی، قبیله‌ای و مذهبی نبوده و نخواهد بود. مردم در اتفاق‌های ناگوار، با تمام وجودشان به هم دیگر کمک کرده‌اند.

نوشتن صفحه 63 فارسی نهم

۱- ده واژه مهمّ املایی متن درس را بیابید و بنویسید.
پاسخ: جلوه‌های مهربانی، شوق انگیز، نظام اسلامی، لهجه و گویش و آیین، آبشخور، روی و رخساره، گزند اهرمن خویان، اقوام یک صدا، دریغ

۲- در گروه‌های اسمی مشخّص شده، هسته، وابسته و نوع آنها را بنویسید.
الف) فرزندان در پرتوِ (هسته) گرم و گوارای (وابسته پسین (صفت)) مادر (وابسته پسین (مضاف الیه))، جان می‌گیرند.
ب) در همین (وابسته پیشین (صفت اشاره)) دوران (هسته) دفاع (وابسته پسین (مضاف الیه)) مقدّس (وابسته پسین (صفت))، ایرانیان همه برای وطن، تن را سپر کرده‌اند.

۳- پیام عبارت زیر را بنویسید.
ایران ما به گلستانی می‌ماند که در دل و دامان خود، عزیزکانی را می‌پروراند و شیره جان خویش در کامشان می‌دارد.»
پاسخ: انسان‌های آزاده با تمام وجود در دامان سرزمین عزیزمان رشد می‌کنند و حس انسان دوستی، وطن دوستی و غیرت را از پدران سرزمینشان به ارث می‌برند.

۴- جمله و بیت‌های زیر را از نظر رابطه تضاد معنایی واژه‌ها بررسی کنید و نتیجه را بنویسید.

تا کی آخِر چوب نفشه، سَرِ غفلت در پیش * حیــف باشد که تو درخوابی و نرگس بیدار
پاسخ: خواب / بیدار

گر تکبّر می‌کنی، با خواجـــگان سِفله کن * وَر تــــواضع می‌کنی با مردم درویش کن
پاسخ: تکبر / تواضع – خواجگان / درویش

به نزد مِـــهان و به نــــــــــزد کــِهان * به آزار مــــوری، نیــــــرزد جــــــهان
پاسخ: مهان / کهان

… با آرامش آن آرمیده‌اند و در آشوبش بی قراری کرده‌اند.
پاسخ: آرامش / آشوب – آرمیده‌اند / بی‌قراری کرده‌اند.